«Αγνώστου ταυτότητας» drones, τάραξαν την – μέχρι τώρα τελούσα εν αγνοία – Ευρώπη, καθ΄όλη την διάρκεια του 2025. Αρχής γενομένης το βράδυ της 4ης Δεκεμβρίου, όταν πέντε μη επανδρωμένα αεροσκάφη εμφανίστηκαν πάνω από τη ναυτική βάση Île Longue στη Βρετάνη, όπου σταθμεύουν τα πυρηνικά υποβρύχια της Γαλλίας, προκαλώντας συναγερμό.
Αντιμέτωπη με μια νέα πραγματικότητα, η Ευρώπη μόλις ξεκινά να μαθαίνει το πώς πρέπει να την αντιμετωπίσει.
Αν και επισήμως δεν γνωρίζει το ποιος τα καθοδηγεί, προς τους ευρωπαϊκούς αιθέρες, και αυτό από μόνο του είναι ένα ζήτημα.
Δημοσίως, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν είναι σίγουροι για το ποιος κρύβεται από πίσω. Αλλά ιδιωτικά τονίζουν ότι η Ρωσία πιθανότατα ευθύνεται για πολλά από αυτά τα περιστατικά. Η ίδια η Μόσχα το αρνείται.
Το ζήτημα μοιάζει με «μαγική εικόνα». Η εξόντωσή τους κοστίζει ακριβά, και δεν υπάρχουν εχέγγυα ότι πρέπει να παρθεί το ρίσκο, καθώς θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμη και θανάτους. Πόσο μάλλον αν ο «συναγερμός» είναι ψευδής.
Ο διαχωρισμός των ειρηνικών από τα «ύποπτα» drones είναι δύσκολος.
Πολλά, θα μπορούσαν να προέρχονται από τα χιλιάδες εμπορικά και ερασιτεχνικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που κατακλύζουν τους ευρωπαϊκούς ουρανούς. Η Βρετανία εκτιμά ότι μέχρι το 2030 θα πετούν 76.000 εμπορικά drones στον εναέριο χώρο της.
Δεκάδες ψευδείς αναφορές για κάθε πραγματικό περιστατικό
Εξάλλου, ένα αληθινό περιστατικό συχνά πυροδοτεί δεκάδες ψευδείς αναφορές. Έρευνα των ολλανδικών ειδησεογραφικών μέσων Dronewatch και Trouw διαπίστωσε ότι για 40 από τα περιστατικά που αναφέρθηκαν το φθινόπωρο, δεν υπήρχαν στοιχειώδεις αποδείξεις για την πραγματική ύπαρξη drones.
Τίποτε δεν αποκλείει βέβαια η θέαση τους να οφείλεται σε εχθρική δραστηριότητα. Μια έρευνα που διεξήχθη από μια ομάδα Γερμανών φοιτητών δημοσιογραφίας διαπίστωσε ότι τουλάχιστον 19 θεάσεις drone κοντά στις ακτές της Ολλανδίας και της Γερμανίας συσχετίζονταν με την κίνηση τριών πλοίων με ρωσικό πλήρωμα.
Τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν
Το πρώτο ζητούμενο, όπως εξηγεί δημοσίευμα του Economist, είναι η ανίχνευσή τους. Τα παραδοσιακά ραντάρ είναι ρυθμισμένα να «βλέπουν» μεγάλα, γρήγορα κινούμενα, αντικείμενα και να αποκλείουν τα μικρότερα, πιο αργά κινούμενα σώματα, όπως πουλιά ή τετρακόπτερα παρόμοιου μεγέθους.
Η οικονομική λύση, είναι οι παθητικοί αισθητήρες που μπορούν να σαρώνουν την εναέρια κυκλοφορία ώστε να εντοπίζουν πότε μεταδίδονται δεδομένα μεταξύ ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους και του χειριστή του.
Η πιο ακριβή επιλογή είναι τα ενεργά ραντάρ (τύπος αισθητήρα που εκπέμπει ηλεκτρομαγνητικά κύματα) αλλά αυτό απαιτεί περισσότερο προσωπικό και μεγαλύτερη προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι οι εκπομπές ραδιοσυχνοτήτων δεν διαταράσσουν παρακείμενο εξοπλισμό.
Soft-kill, spoofing, και τι σημαίνει αν δεν πετύχουν
Το επόμενο πρόβλημα αφορά στο τι πρέπει να γίνει με ένα πιθανόν παραστρατημένο μη επανδρωμένο αεροσκάφος.
Η πρώτη λύση, είναι η χρήση της τεχνικής soft-kill, όπως η παρεμβολή, η οποία αποκόπτει το drone από τον πιλότο. Η άλλη είναι το spoofing, η τεχνική παραπλάνησης των συστημάτων πλοήγησης του drone με την αποστολή ψευδών σημάτων, αναγκάζοντάς το να πιστέψει ότι βρίσκεται σε άλλη τοποθεσία, και να αλλάξει πορεία.
Εάν οι συγκεκριμένες τεχνικές αποτύχουν, σημειώνει ο Τζάστιν Μπρονκ, ειδικός στο RUSI, δεξαμενή σκέψης στο Λονδίνο, τότε πιθανότατα σημαίνει ότι τα drones «δεν χρησιμοποιούν εμπορικά τυποποιημένα εξαρτήματα, γεγονός που τα καθιστά ύποπτα να καθοδηγούνται από κάποιο κράτος».
Από το «δίχτυ» στο…τουφέκισμα
Εάν ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος δεν μπορεί να εξουδετερωθεί με ηλεκτρομαγνητικά μέσα, το επόμενο βήμα είναι η επιλογή της πιο «βίαιης» εξόντωσης.
Το πιο απλό είναι η σύλληψή του με εκτόξευση διχτυών.
Ο πρωτόγονος τρόπος, είναι η σκόπευσή τους με πυροβόλα όπλα.
«Δεν λες και πολύ καλό εργαλείο, ένα τυπικό, μη τροποποιημένο τυφέκιο εφόδου πεζικού. Οι πιθανότητες να πετύχεις ένα drone με κλασικές σφαίρες, χωρίς εξειδικευμένα σκόπευτρα, είναι χαμηλές. Τα κυνηγετικά όπλα είναι καλύτερα, αλλά ακόμη και τότε απαιτούνται ειδικά πυρομαχικά» λέει ο Μπρονκ.
Στις 22 Νοεμβρίου ολλανδικά στρατεύματα πυροβόλησαν drones πάνω από την αεροπορική βάση Volkel, αλλά δεν βρέθηκαν συντρίμμια, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν καταρρίφθηκε κάτι.
«Εξάπλωση» του κόστους
Ο εξοπλισμός που απαιτείται για τον εντοπισμό και την κατάρριψη μικρών μη επανδρωμένων αεροσκαφών είναι φθηνός σε σύγκριση με τα συστήματα αεράμυνας υψηλής τεχνολογίας.
Μπορεί όμως να απαιτεί συνεχή παρακολούθηση. Και επειδή κάθε σύστημα καλύπτει μια μικρή περιοχή, η κάλυψη κάθε πιθανού στόχου σε μια χώρα μπορεί να κοστίσει ακριβά.
Το καταρρίπτεις ή όχι;
Αλλά κρίσιμο ερώτημα είναι αν πρέπει να ληφθεί το ρίσκο της κατάρριψής τους. Οι αρχές διστάζουν να τα ρίξουν, εκτός αν είναι βέβαιες ότι αποτελούν απειλή, σύμφωνα με όσους γνωρίζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Τα ύποπτα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Δουβλίνο πλησίασαν σε απόσταση 500 μέτρων ένα ιρλανδικό πολεμικό πλοίο, αλλά το πλήρωμα δεν είχε την άδεια να πυροβολήσει εναντίον του.
Γιατί;
- Ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που καταρρίπτεται θα μπορούσε να πέσει πάνω σε ανθρώπους, σπίτια ή οχήματα.
- Βολές που εξαπολύονται προς τα πάνω μπορούν να διανύσουν τεράστιες αποστάσεις και να θανατώσουν ανθρώπους στο έδαφος.
- Επίσης μια σύγκρουση με drone δεν είναι απαραιτήτως καταστροφική
Επί του παρόντος, οι αρχές τείνουν να κλείνουν τον εναέριο χώρο και να σταματούν τις πτήσεις παρά να ρισκάρουν ένα ατύχημα.
Αυτή η προσέγγιση, η οποία διευκολύνει κάποιον κακόβουλο παράγοντα να προκαλέσει χάος, είναι σαν να χρησιμοποιείς «βαριοπούλα για να σπάσεις ένα φιστίκι», λέει ένας ειδικός. Κάνει επίσης τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να φαίνονται αβοήθητες.
Πηγή: naftemporiki.gr