Στην εκδήλωση, που διοργανώθηκε στο υπουργείο Δικαιοσύνης, τέθηκαν επί τάπητος όλα τα κρίσιμα προβλήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, οι οποίες όμως αναπόφευκτα -αργά ή γρήγορα- θα εισαχθούν σε όλο και περισσότερες κοινωνικές δομές και υπηρεσίες.
Ως εκ τούτου, όπως τόνισαν πλειάδα ομιλητών, όσο πιο εκτενής συζήτηση διεξαχθεί για τις προβληματικές, ειδικά σε τομείς ευαίσθητους όπως είναι η Δικαιοσύνη, τόσο πιο ομαλά θα γίνει η μετάβαση αυτή.
Εφαρμογή
Σε ό,τι αφορά τη Διοικητική Δικαιοσύνη, είναι γεγονός ότι ήδη έχουν υιοθετηθεί πρακτικές όπου χρησιμοποιούνται οι νέες τεχνολογίες, όπως λ.χ. με τη χρήση λογισμικού Τεχνητής Νοημοσύνης για τη σάρωση των δικογράφων που κατατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή, ενώ με άλλο αλγόριθμο ρυθμίζεται η ίση κατανομή υποθέσεων σε κάθε πάρεδρο και εισηγητή του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Νέα πεδία
Ωστόσο υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για την επέκταση των νέων τεχνολογιών. Ηδη υπάρχει μια σειρά από τομείς, όπου εισάγεται σταδιακά η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στα Διοικητικά Δικαστήρια, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα απονομής της Δικαιοσύνης αλλά και να εξοικονομηθεί ανθρώπινο κεφάλαιο σε δικαστικούς υπαλλήλους, οι οποίοι θα σταματήσουν να απασχολούνται σε μία σειρά από δραστηριότητας, που μέχρι σήμερα γίνονται «χειροκίνητα».
Ενας τέτοιος τομέας είναι η μετάφραση εγγράφων, δικαστικών αποφάσεων κ.λπ., καθώς και η άμεση διερμηνεία των καταθέσεων, μέσω ειδικής εφαρμογής Τεχνητής Νοημοσύνης.
Οπως ανέφερε η ειδική γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Βίκυ Γιαβή, σε ό,τι αφορά τη διερμηνεία, έχει ήδη υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής με ιδιωτική εταιρία, η οποία θα αναλάβει τη δημιουργία τριών έργων Τεχνητής Νοημοσύνης.
Καταγραφή
Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται και η ψηφιακή αυτόματη καταγραφή των καταθέσεων, ώστε να σταματήσει η μαγνητοφώνηση και η εξαιρετικά κοπιώδης εργασία της απομαγνητοφώνησης, η οποία σήμερα απασχολεί δεκάδες υπαλλήλους. Εφόσον καθιερωθεί η αυτόματη καταγραφή μέσω ειδικής πλατφόρμας, αυτό αναμφίβολα θα συμβάλει και στην ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης, αφού ο δικαστής θα έχει άμεσα διαθέσιμα τα πρακτικά των συνεδριάσεων.
Μία ακόμη πλατφόρμα αναμένεται να φιλοξενήσει τον ηλεκτρονικό φάκελο δικογραφίας, ο οποίος «είναι η καρδιά της ψηφιοποίησης και ως εκ τούτου επείγει», όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Κωνσταντίνος Κουσούλης.
Ο ηλεκτρονικός φάκελος σχεδιάζεται να δώσει ένα τέλος στην οικολογική καταστροφή που σήμερα συντελείται στα δικαστήρια, με τη φωτοτύπηση χιλιάδων δικογραφιών τη μέρα.
Ο κ. Κουσούλης μίλησε και για συντονισμό των ψηφιακών πλατφορμών των τριών δικαιοδοσιών (πολιτική, ποινική και διοικητική δικαιοσύνη) ώστε να καταπολεμούνται εν τη γενέσει τους διαδικαστικά προβλήματα που έχουν εντοπιστεί.
Στατιστικά
Ενας ακόμη τομέας που εξετάζεται η εισαγωγή της τεχνολογίας είναι η συλλογή στατιστικών δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό, θα είναι ευχερέστερο να υπάρχει εικόνα των εκδιδόμενων αποφάσεων ανά είδος, ή ακόμη και ανά δικαστικό λειτουργό.
Ενα άλλο παράδειγμα είναι η ανωνυμοποίηση των αποφάσεων, η διαδικασία αφαίρεσης, δηλαδή, των στοιχείων των διαδίκων, ώστε αυτά να αναρτηθούν στο Διαδίκτυο, για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων, μια διαδικασία που θα αντικατασταθεί από ένα ειδικό λογισμικό.
Ιωάννης Μπούγας: Κανόνες και δικλίδες ασφαλείας
Εκτενής συζήτηση έγινε και για τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών και κανόνων, ώστε να υπάρχει απόλυτη προστασία των δικαιωμάτων, αλλά και για δικλίδες που θα διασφαλίζουν ότι ποτέ δεν θα υποκαθίσταται η ανθρώπινη κρίση από την Τεχνητή Νοημοσύνη.
«Αποδεχόμαστε χωρίς δυσκολία τη χρήση τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης για την ανάλυση δεδομένων, τη μελέτη περίπτωσης, τη νομική έρευνα, την επεξεργασία στατιστικών, καθώς εγγυάται την ταχύτητα και ακρίβεια των αποτελεσμάτων» ανέφερε στο χαιρετισμό του ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, προσθέτοντας όμως ότι «η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στην έκδοση αποφάσεων στην ποινική δίκη, ενδέχεται να υποκρύπτει αυθαίρετες κρίσεις, οι οποίες μπορεί να αποβούν μοιραίες αφενός για τα δικαιώματα και τις προσωπικές ελευθερίες των υπόπτων, αφετέρου δε για την ανθρώπινη αυτονομία και την ανεξάρτητη κρίση του δικαστή».